Artikelindex

Jacques van Elsäcker

Jacobus Johannes (Koos) van Elsäcker (Westkapelle, 12 december 1883 - Rotterdam, 26 juni 1972), voordrachtkunstenaar

Koos van Elsäcker was een zoon van Jan Jacob van Elsäcker, die van 1885 tot 1912 hoofd was van de openbare lagere school in Westkapelle, en van Maria Louisa Brouwer. Koos trad in de voetsporen van zijn vader. Hij bezocht de Kweekschool in Middelburg en vond een baan in het onderwijs in Rotterdam. Hij woonde bijna zestig jaar aan de Bergweg 243 op kamers bij hetzelfde gezin. Zijn eerste onderwijzersbaan was van 1904 tot 1914 op de armenschool in Rotterdam, daarna op een dure school van de Schoolvereniging aan de Schiedamse Singel en daarnaast van 1921 tot 1961 op de Volksuniversiteit.

Tegelijk met zijn onderwijzerswerk bekwaamde Koos zich in de voordrachtskunst, een thans nagenoeg uitgestorven kunstvorm. Her en der verzorgde hij voordrachtavonden tot hij in 1929 fulltime artiest werd en in grotere zalen met een breder publiek acteerde. Hij koos de artiestennaam Jacques van Elsäcker. Desondanks bleef hij een Westkappelaar in hart en nieren; zijn vakanties bracht hij altijd hier door en in familiegesprekken ging het altijd over Westkapelle en het leven daar.

Zijn hele leven was Van Elsäcker socialist en in de Tweede Wereldoorlog weigerde hij zich aan te melden bij de Kultuurkamer, waardoor het hem onmogelijk werd nog op te treden. Niettemin ging hij door met zijn voordrachten, nu in kleine kring. Zijn voordrachten waren grandioos en hij had vele bewonderaars. Na de verwoesting van Westkapelle droeg hij in een herdenkingsbijeenkomst in de kerk van Domburg op gloedvolle wijze een gedicht voor van Willemina Lievense. De heimwee naar het oude Westkapelle die in het gedicht wordt uitgedrukt, deelde Koos van Elsäcker ten volle.

Literatuur:
A. Viruly, Jac. van Elsäcker, 1883-1972; in: Rotterdams Jaarboekje, reeks 8, jrg. 1 (1973). pag. 186-189. (Online te raadplegen bij Gemeentearchief Rotterdam)
K. Faasse, Dorp aan de Zeedijk, Vlissingen, 1984, p. 198 e.v.
K. Faasse, Tussen Dijk en Toren, Vlissingen, 1988, p. 263 e.v.
M.J. Daamen-van Houte, Een ware Westkappelaar, herinneringen aan de voordrachtskunstenaar Van Elsäcker, in De Wete, januari 2004, p. 19 e.v.

Gepl.: 1 juli 2015