Westkapelle en de zedenzaak opnieuw in de picture door VPRO-documentaire
Zondagavond 17 november 2013 zond de VPRO de documentaire “Achter de Dijk” uit, waarmee de vorig jaar veel ophef veroorzakende pedofiliezaak opnieuw onder de aandacht werd gebracht. De documentaire van Michael Schaap neemt als uitgangspunt het voor velen onbegrijpelijke feit dat nagenoeg iedereen in Westkapelle en omgeving en ook de officiële instanties wisten wat er gaande was en zoekt antwoord op vragen als “Waarom kon de pedofiel jarenlang zijn gang gaan?”, “Waarom zweeg Westkapelle?” en meer algemeen “Wat is er in Westkapelle aan de hand?”.
Diverse Westkappelaars kwamen aan het woord, die allemaal hun eigen lezing gaven van de affaire en de achtergronden ervan. Ook de politie en de oud-burgemeester mochten hun zegje doen en uitleggen waarom ze niet ingrepen. Ook enkele slachtoffers konden uiting geven aan de ellende, die hun door de activiteiten van de pedofiel was overkomen.
Wat moeten we van de documentaire denken en worden de gestelde vragen beantwoord?
De vorig jaar neergezette zeer negatieve beeldvorming over Westkapelle als zou dat een achterlijk, gesloten, zelfs sektarisch dorp zijn, waarin wantoestanden onder het tapijt worden geveegd en schaamte en hypocrisie de sfeer bepalen, wordt gelukkig niet bevestigd maar toch ook niet helemaal weggenomen. Iemand beweert zelfs onweersproken dat de Westkappelaars geleerd werd om te zwijgen.
Enig inzicht in de gang van zaken, de omstandigheden en de afwegingen van de mensen kregen de kijkers wel. Dat er geen eenduidig antwoord op de vragen is en de gehele toestand erg complex is, werd wel duidelijk. De filmmakers geven zelf geen commentaar maar laten de slachtoffers en de geselecteerde betrokken zelf aan het woord.
Belangrijker dan het imago van Westkapelle is, zo is ook de boodschap van de documentaire, het feit dat een aantal jongens tot op de dag van vandaag getekend is door en lijdt onder de praktijken van de dorpspedofiel. Daar werd door sommige geïnterviewden wat al te luchtig over gedaan.
In de documentaire kwamen veel dorpsscènes voor en ook op zich leuke beelden van de kermis en het gaaischieten. Omdat daarbij elke toelichting ontbrak en er geen verbanden werd gelegd, zal de neutrale kijker wel enige moeite hebben om deze beelden in een deugdelijk perspectief te plaatsen.
Wat de veelvuldig getoonde scènes uit de oude speelfilm De Dijk is Dicht, de film van N. Flipse-Roelse over de school in de beginjaren zestig en de opnamen van een bruiloftsfeest nu precies aan de beantwoording van de gestelde vragen moesten bijdragen, blijft onduidelijk.
De poging om meer en objectief inzicht in de omstandigheden, de achtergronden en de dorpscultuur te krijgen is wel te waarderen en deels ook wel geslaagd. Een besef dat wat in Westkapelle is gebeurd ook elders had kunnen gebeuren als Joost W. toevallig elders had gewoond, kan de film wel opleveren.
Scène uit de documentaire Achter de dijk
Om de documentaire te bekijken klik hier
Gepl. 18-11-2013