Een relativerend artikel over Westkapelle in "Monnikenwerk, een blog over religie en kerken in Zeeland"

Met dank aan W. Staat

Westkapelle is heel anders dan Urk

Zaken die diep ingrijpen in dorpsgemeenschappen zijn heel vaak aanleiding tot het lustig opplakken van etiketten, niet in het minst door een deel van het journaille. De ontuchtaffaire in Westkapelle is daar een goed voorbeeld van.
Diverse kranten, in dit geval het Algemeen Dagblad, Trouw en De Volkskrant, waren er donderdag 1 maart 2012 als de kippen bij om Westkapelle neer te zetten als een gesloten strenggelovige dorpsgemeenschap. Trouw heeft het over ,,het gereformeerde en gesloten karakter van Westkapelle”. Het Algemeen Dagblad zet Westkapelle neer als ,,het zeer gelovige dorp”en De Volkskrant heeft achterhaald dat Westkapelle een ,,zwaar gesloten dorpsgemeenschap” is.

Ook elders werd met etiketten gesmeten. Zo was bij de reacties op de website van de PZC te lezen dat je Westkapelle op een lijn kon zetten met Urk. Quatsch! Maar Westkapelle heeft zo en passant wel even een aantal kwalificaties opgeplakt gekregen die er nog lang aan zullen blijven kleven. Hoeveel moeite kost het in ons digitale tijdperk om feiten te achterhalen.

De mensen die zo goed weten hoe het dorp in elkaar zit zijn lui geweest. Met een beetje werk op Google hadden ze bijvoorbeeld zo kunnen achterhalen dat de gemeenteraad van Westkapelle, toen dat nog een zelfstandige gemeente vormde, bij gemeenteraadsverkiezingen een patroon vertoonde dat sterk afwijkt van heel veel andere kleine gemeenten van vergelijkbare grootte in Zeeland (en daarbuiten).

Zo was er in 1982 een niet-confessionele meerderheid waarbij PvdA en VVD elk twee van de zeven raadszetels bezetten. In 1986 werd de PvdA afgetekend winnaar met 690 van de 1779 uitgebrachte stemmen. Hoezo ‘het lijkt op Urk”, waar de confessionele partijen in 2010 bij de gemeenteraadsverkiezingen nog 84 procent van de stemmen behaalden. Dan het etiket streng gelovig. Wie de feiten overziet wrijft zich de ogen uit.

Het dorp telt volgens de website van de gemeente Veere ‘ongeveer 2740’ inwoners. Er zijn drie kerkgenootschappen vertegenwoordigd. De plaatselijke PKN-gemeente, die al helemaal niet als streng-orthodox bekend staat telt 1091 leden (cijfer 2011). Deze gemeente is voortgekomen uit de plaatselijke gemeenten van de Hervormde en de Gereformeerde Kerk. Het waren trouwens overwegend hervormden, want de Gereformeerde Kerken in Nederland telden hier in de jaren negentig van de vorig eeuw nog geen 200 leden. Ook die kleine minderheid was niet te rangschikken onder de strengere richting van de bevindelijke kerken.

Westkapelle herbergt ook een kleine Vrije Evangelische Gemeente, waarvan de exacte omvang onbekend is. Deze valt evenmin onder de bevindelijkheid te rangschikken.

Blijft over de Gereformeerde Gemeente. Deze strenge geloofsgemeenschap waar de pijlen op worden gericht vanwege de betrokkenheid van verdachte bij die kerk, telt 257 leden. Dat komt op precies te zijn neer op 9,03 procent. Hoe een streng –christelijk dorp?

Of Westkapelle een gesloten gemeenschap is, daar zullen deskundigen een oordeel over hebben. Maar het is in ieder geval onjuist om de kwalificatie van gesloten gemeenschap zomaar te koppelen aan een vermeend streng christelijk karakter.

Dat nauwelijks aangiften werden gedaan hoeft trouwens niet zoveel te maken te hebben met een eventueel gesloten karakter van Westkapelle. Immers zijn er nogal wat factoren met ruis.

- Zo lijkt het erop dat heel veel jongeren van de praktijken van verdachte afwisten. Ze bleven zelf uit zijn buurt, al dan niet gewaarschuwd door ouders of anderen.

- Bovendien lijkt het erop dat men er niet zo snel werk van maakte omdat men de vrouw van de verdachte niet voor het hoofd wilde stoten. Die factoren hebben er mede toe geleid dat er weinig animo was om aangifte te doen.

Bovenstaande feiten kunnen in iedere gemeenschap, gesloten of niet, remmend werken op het doen van aangifte. Iets anders is dat keer op keer blijkt dat men er binnen strenggelovige kerkgemeenschappen moeite mee heeft om zaken als ontucht en huiselijk geweld binnen eigen kring aan te pakken. Dat bleek recentelijk nog tijdens een rechtszaak in Middelburg over een verkrachtingszaak die speelde in het oosten van Zuid-Beveland. Daar waren feiten binnenskamers gehouden.

Op 14 februari van dit jaar bleek uit onderzoek van Movisie dat slachtoffers van huiselijk geweld binnen bevindelijke kring moeite hebben om te praten over wat hen is overkomen. Overigens bleek uit dat onderzoek ook dat huiselijk geweld wel meer bespreekbaar is geworden in bevindelijke kringen.

1 maart 2012