Erbertór Brámson en Guillaume Sípson
2 Wasschappelaers, werknemers van Redwise Maritime Services, onder pseudoniem)
Reisverslag Bequia Express 3
De wekker gaat, vroeg uit de veren. Waarom op zondag denk je wel eens… Heb een feestje in Wkp hiervoor moeten missen, wat enorm jammer is, mok mok. Geen tijd om verder over na te denken, snel de koffer pakken. Pak maar iets van de plank wind, kou en regenbestendig deze keer. Bestemming voor vandaag is Stykkisholmur, IJsland.
Om 1200 scherp afgesproken op Schiphol met kapitein Wim, hoofdstoker Adriaan, stuurman Robin en kantoren collega Jordy. Jordy is de commerciele man van Redwise en wilt in het echt eens ondervinden wat hij daadwerkelijk verkoopt / binnenhaalt aan werk. Iets met de laarzen in de klei staan zeg maar, of in dit geval op lava-gesteente. Wat hij deze keer binnen heeft gehaald? Nou daar kunnen we kort over zijn, een prachtige delivery reis van IJsland naar Bequia (spreek uit Bikwee), Saint Vincent & de Grenadines. Eentje uit de categorie “special”, en voor mij persoonlijk een “very special” vanwege de gezagvoerder: Wim Postma, óók Wkp-er!
De handen worden geschud op Schiphol en de verschillende koffers met communicatie apparatuur, medicijnen, zeekaarten, vlaggen, scheepscomputers etc worden afgegeven bij de band. Iedereen heeft er zin in. Na 3 uurtjes vliegen, landen we te Reykjavik – Kevlavik airport. De reisleiding heeft een busje gehuurd om bemanning, spul en de zoon van de koper (Jason genaamd) in 3 uur tijd van Reykjavik naar het einde van de wereld, Stykkisholmur te rijden. Als een echt rally team verzorgt Adriaan de navigatie. De jongens achterin klagen over de hobbels in de weg (of toch de sportieve rijstijl) en de warmte terwijl team navigatie voorin de bus met klapperende knieen zit vanwege kou. In de tussentijd zit kapitein Wim met kapitein Jason op de middenbank een beetje bekakt te brallen over 18000 TEU schepen, Suez kanaal loodsen en Sulzer hoofdmotoren zo hoog als de pastorie etc. Eenmaal op de plaats van bestemming wacht ons een heerlijk diner en wordt er van een IJslandse verfrissing, genaamd Boli genipt.
De volgende morgen wederom vroeg uit de veren. Helaas is er wat oponthoud bij het ontbijt, waar een groep Amerikanen op leeftijd haast maakt voor hun nieuwe dagtocht met de touringcar. “Hello darling, how are you doing this morning sweatheart?” Doing good miss, thanks for asking”. Ehhh, al dat overgedreven en neppe gedoe op de vroege morgen, laat me met rust.
Crew en spullen worden aan boord gezet en er wordt koers gezet met de verkopende partij naar Reykjavik om het schip voor te gaan bereiden op haar epische reis. De IJslandse kok Olga (maatje oostblok-kogelstoter) komt op een Same tractor aanpruttelen, want die moet ook nog mee en wordt aan dek gehesen.
Het scheepje is een oude dame die in 1979 in Noorwegen het levenslicht zag. Haar constructie is nog oersterk, zo worden ze niet meer gebouwd tegenwoordig. Reisvoorbereidingen zullen al met al een week duren, denk daarbij ook aan het schip omvlaggen en re-classificeren. Radio equipment wordt opnieuw geprogrammeerd, motoren en uitrusting wordt zorgvuldig gechecked en gedraaid, waterballast en brandstof tanks worden inwendig geïnspecteerd. Provisies, gereedschap, inventaris, smeerolie, brandstof, filters worden gestokt. Tevens worden er nog additionele veiligheidsmiddelen aan boord gezet om te voldoen aan de eisen gesteld aan de internationale vaart. De voorklep (“visor” in het marine milieu) die toegang geeft tot het autodek wordt zorgvuldig vast gelast, evenals de achter klep en andere deuren/openingen van het cardeck. Dit zijn de plekken waar evt water naar binnen zou kunnen komen. Al het genoemde onder toezicht en goedkeuring van een Marine Warranty Surveyor, aangesteld door de verzekering, als mede een surveyor van het classificatie bureau International Naval Survey Bureau, afgekort de INSB uit Piraeus.
De hele voorklep (visor) werd langs de kieren dicht gepurd alvorens werd gelast. Superintendant Erpurtór was naar de lokale Hubo gereden en heeft zowat heel het eiland ontdaan van zijn voorraden pur. Hopelijk hebben de locals even geen lekkage, en anders is het afwachten tot de volgende containerfeeder vanuit Europa aankomt met nieuwe stock.
Het was een geweldige week met keihard buffelen overdag en ’s avonds werd er overlegd. Dan werd even de dag besproken. Wat is af en wat moet er nog gedaan worden. Waar hebben we nog problemen en wat moet er nog geregeld worden. Soms hadden we zoveel te bespreken, want dat gaat tot in elk detail, dat de notulen wel bijna tegen middernacht uit de printer rolden. Dit terwijl de kok, gekleed in Joop Braakhekke kostuum, om 5h ‘s ochtends alweer met z’n pannen ging stoeien. Je kunt je wellicht voorstellen dat de geluidsisolatie in 1979 nog niet van hedendaagse standaard was. Werkt ook andersom natuurlijk, de kok dacht wellicht ook wel waarom die avondmeetings nou altijd zo lang moesten duren, en waarom ze er dan allemaal zo hard bij moeten lachen? Al met al, weinig geslapen die mobilisatie week.
Dat was in een notendop de voorbereidingsweek, 1 horde neer. De horde die zich dan voor doet is de reis zelf van Reykjavik naar Bequia met de oude dame. Zowel class en verzekering zetten op zulk soort transporten restricties wat wind en zee betreft. Er was nog 1 dingetje en dat was het tijdstip van vertrek. IJsland met Winter Noord Atlantic condities al in volle gang. Ik geef het woord aan Wim.
Erbertór Brámson
Dank je wel, Erbert, ik zal mn best doen jouw schrijfkunst te evenaren. Zonder te brallen, hoewel ik moet zeggen dat het geen 18000 TEU was, maar 21000 ……….
“Per aspera ad astra” , door de wolken naar de sterren. Dat was de tweede gedachte die in me opkwam na het accepteren van deze delivery. De eerste was : “Ja, leuk schip, St Vincent, Carib, top !!”
Toen die euforie langzaam weg-ebte, kwamen de “wolken” tevoorschijn……. IJsland, herfst Noord Atlantic, slecht weer, hoge golven, toch wel klein scheepje, boegdeur, achterklep.
Maar nu niet zeuren, drie jaar geleden maakte ik de switch naar Redwise onder andere vanwege de uitdaging en de dynamiek, dus dit is toch wat ik wilde ?? ....
Ter voorbereiding kreeg ik uitgebreide info van Erbert na zijn inspectie van het schip, zodat ik kon beginnen met het op een rijtje zetten in mn hoofd. “Wat denk ik dat nodig is om het schip zeeklaar te maken , welke routes zijn een optie, hoe zal de crew zijn, zou de kok een beetje kunnen koken” etc etc
Mijn vrouw is daar na bijna 30 jaar huwelijk aan gewend, zodat ze volstond met de opmerking “Je bent al aan boord merk ik” wanneer ik weer eens aanwezig was maar eigenlijk totaal afwezig.
De kennismaking op Schiphol en de daaropvolgende reis zijn uitgebreid beschreven door Erbert ; laat ik volstaan met te zeggen dat toen we aankwamen in Stykkisholmur , de zoon van de eigenaar (Jason), die meegereden was vanaf Reykjavik en kapitein op het schip wordt, de teamgeest zodanig te pakken had dat hij verzuchtte eigenlijk wel mee te willen. De dagen daarna werd dat gevoel alleen maar sterker, omdat het heel gezellig was, er veel gelachen werd, en ook nog eens bergen werk verzet
Maar hij zei dat zijn Pa dat nooit goed zou vinden. Dus gaven wij het advies het niet aan Pa te vragen, maar aan Ma. En met succes, hij kreeg toestemming en is meegevaren.
De personeelsdienst van Redwise had een topteam samengesteld.Allemaal professionals, die door de bomen het bos zien, zich niet verliezen in nodeloze details, maar direct op de kern af gaan.
Zeeklaar maken, wat houdt dat in. Tsja, je “ontmoet” een voor jou onbekend schip, gaat rondlopen, en dan komen vanzelf de punten wel in je op.
In dit geval was het grootste punt van aandacht de “visor” of boegdeur , met het oog op een tocht over de Noord Atlantic in het najaar een punt dat geen nadere toelichtig behoeft.
Het schip door de originele bemanning overgevaren naar Reykjavik, een tochtje van ongeveer 10 uur. Voor ons een mooie gelegenheid om het schip beter te leren kennen.
Het was die dag prachtig weer , er stond een rustig zeetje, en BE3 gedroeg zich voorbeeldig, dus dat gaf de burger moed.
De verzekerings-surveyor die aan boord kwam in Reykjavik, gaf adviezen voor het zeeklaar maken, zag toe op de uitvoering daarvan en kwam uiteindelijk met een “weather window”, de limieten waar het schip tijdens haar reis onder moet blijven. Deze meneer verleende zelf hand-en- spandiensten en maakte zich bijzonder verdienstelijk bij het dichtPUR!!!ren van de naden bij de boegdeur. Jazeker: Purschuim! Voor mij de eerst keer dat ik dit zag, maar naar gebleken, een zeer afdoend middel!
Alle zaken die aangepakt werden om het zeeklaar maken zijn belangrijk, maar het zwaartepunt voor mij ligt toch wel in de machinekamer. Natuurlijk moet het schip waterdicht zijn en blijven, maar je wilt niet denken aan het moment dat je in zwaar weer terecht komt , en de voortstuwingsmotor, een generator, of de stuurmachine gaat voor problemen zorgen.
De vorige scheepsnaam was “ Baldur” , dit moest veranderd worden in Bequia Express 3.
Nadat “Baldur” weggeschilderd was, moesten mallen gemaakt worden om de nieuwe naam op de boeg en achtersteven te schilderen. Hier kwam het Redwise pragmatisme weer om de hoek kijken....twee super gemotiveerde medewerkers besloten mallen te maken van zeekaarten , die in overvloed aanwezig waren (de oude IJslandse kaarten).
Dus voortvarend aan de slag te gaan, tot Jason terug kwam van de wal, het werk aanschouwde en opmerkte dat St Vincent op de kaarten stond............
In hun jeugdige enthousiasme hadden de medewerkers nieuwe kaarten , nodig voor de reis, ipv oude gepakt De 1e stuurman verzekerde ze dat ik woest zou zijn, omdat ik zeer zuinig op mijn kaarten ben, dus het was met schroom dat de twee hun daad bij mij kwamen opbiechten. Omdat ik het al wist kon ik echter mijn lachen niet inhouden dus het leed was snel geleden voor ze.
Ook op de reddingboeien moest de naam en thuishaven veranderd worden. Daartoe waren stickers besteld, erg handig. Alleen, toen de eerste boei klaar was en met trots gepresenteerd, bleek de thuishaven “Kignstown” te zijn ipv “Kingstown”.....dus alle stickers (“slechts” 30) moesten verknipt worden. Gelukkig hebben we allemaal goed leren knippen en plakken op de kleuterschool.
Voor mij bestond de grootste uitdaging , naast het zeeklaar maken, uit het vinden van een weatherwindow dat voldeed aan de limieten gesteld door de verzekering en aan mijn wensen.
Geen sinecure, najaar Noord Atlantic, vanaf IJsland. De kortste route was via de zuidpunt van Groenland, Newfoundland, Nova Scotia, Bermuda en St. Vincent en die reis had ik voorbereid.
In de weken voorafgaand aan onze reis naar IJsland had ik het weer op deze route gemonitord en ging ik meer en meer beseffen dat er geen doorkomen aan was. Enorme lage drukgebieden, vanaf de Noordpool, vanuit de Labrador zee, en vanaf het Amerikaanse continent, waar depressies als kanonskogels richting Newfounland afgevuurd werden, zodat er zich op de route binnen een dag stormen konden ontwikkelen , met windkracht 10 tot 12 meer als regel dan uitzondering.
In mijn planning had ik 4 opties : de Groenland route, IJsland-Azoren-St Vincent, IJsland-Ierse Zee-Azoren-St Vincent en tenslotte IJsland-Noorwegen-Noordzee-Las Palmas-St Vincent
Tijdens het zeeklaar maken vielen de 1e drie opties af, vanwege het continue slechte weer op de Noord-Atlantic, en de beruchte zeeën in de Ierse Zee (“zeeën als kerken” zoals een collega het verwoordde).
Uiteindelijk in overleg met Operations gekozen voor de Noordzee route, vnl vanwege de diverse mogelijkheden om te schuilen. Qua afstand een week langer varen, maar omdat er op de andere routes geen mogelijkheid was af te varen voorlopig en ook veel minder schuilplaatsen, wellicht toch de snelste en ook de veiligste route
Min of meer op de dag dat het schip zeeklaar was zijn we dan ook als een haas vertrokken omdat ik een gaatje zag waar we binnen de verzekerings limieten konden blijven. In prachtig weer, maar ook in de wetenschap dat dat onderweg zou kunnen veranderen.
De eerste dag liepen we dan ook heerlijk 10 knopen, tot HWTK Adriaan me vertelde dat hij een meting van het brandstofverbruik had gedaan, en we met dit verbruik niet eens tot Noorwegen zouden komen.
Omdat er een storm achterop kwam was dit niet het bericht waar ik op gehoopt had, maar kon moeilijk anders dan snelheid terug nemen.
De reis tot Noorwegen verliep min of meer zoals verwacht. Wel meer zee en golven door de naderende depressie, maar we waren op tijd bij het “oppertje” (schuilplaats) bij Noorwegen om het slechte weer af te wachten.
Ondanks dat we af en toe flink stampten en veel buiswater overkregen, hield Bequia Express 3 zich voorbeeldig en werd het vertrouwen dat we al vanaf het begin in haar hadden, bevestigd.
Hoewel er een storm in het Kattegat woedde waarvoor we onder de kust van Noorwegen schuilden, konden we ook niet te lang blijven liggen daar, omdat storm Ciaran zich aandiende in en om de Noordzee. Dat zal niemand in Nederland ontgaan zijn.
Ik wilde daarom zo snel mogelijk naar Nederland om daar te schuilen dus zodra er een gaatje kwam in het Kattegat, zijn we verder gegaan want er was weinig marge om Ciaran voor te blijven.
Net op tijd in Scheveningen: 10 uur ’s ochtends gemeerd, ’s avonds bereikte Ciaran Nederland
Uiteindelijk zijn we 4 dagen in Scheveningen gebleven, omdat het weer op de Noordzee te slecht was.
Jason heeft daar dankbaar gebruik van gemaakt en de lokale Gamma geplunderd. Veel spullen die hier verkrijgbaar zijn moeten op Bequia besteld worden, dus hij heeft zijn kans gegrepen.
Het verblijf in Scheveningen was heel aangenaam. Naast proviand en bunkers konden we even de benen strekken, kwam familie op bezoek, en collega’s. Uiteraard ontbrak Erbert niet! Een aantal collega-Noordzeeloodsen volgden de reis aandachtig en ik kon altijd (en deed dat ook regelmatig) hun gewaardeerde mening/advies vragen over de reis.
Dat je je aan een schip als dit gaat hechten bleek al snel. Een collega Noordzeeloods was aan boord en terwijl we vanaf de brugvleugel over de kade uitkeken , stond daar een “beste stuurman aan wal” bij de gangway. Een meneer op leeftijd, die riep : “Wat doet dat wrak hier, die hoort op de sloop!”.
Ik was oprecht beledigd, geschokt, boos, zo praat je niet over deze Dame die ons veilig door zwaar weer geloodst heeft vanaf IJsland, maar voordat ik kon reageren riep mn collega :
“Ze is jonger dan jij en we brengen jou toch ook niet naar de sloop ?” waarop de “stuurman” met de staart tussen de benen afdroop .
De reactie van de Rotterdam loods , die het schip Scheveningen binnen loodste, was van een heel andere orde. Hij kwam de brug op en was super enthousiast over het schip. Hij noemde deze beloodsing een “snoepreisje” en was dan ook als een kind in een snoepwinkel......Na gemeerd te zijn vroeg hij of hij nog iets kon doen, maar ik wist zo 1-2-3 ni niets te bedenken, dus nam hij afscheid. Even later zag ik hem echter op de kade helpen met het sjouwen van de trossen. Die meneer kon niet meer stuk bij ons, en we waren blij verrast dat hij het schip ook weer kwam beloodsen voor vertrek
Ons volgende “wolkje” , beter gezegd , ”wolkendek” dat genomen moest worden, was Biskaje. Een verraderlijk stuk water en ook deze keer werd dat weer eens duidelijk gemaakt.
Vanuit Scheveningen zijn we eerst naar Torbay , de baai bij Brixham in het Verenigd Koninkrijk gegaan, om dichter bij Biskaje te zijn en geen tijd te verliezen om daar te komen, mocht zich een mogelijkheid aandienen in het weer.
Torbay geeft een uitstekende beschutting tegen de heersende wind uit het zuidwesten en is hoewel je binnen de port limits ligt, ook nog eens gratis voor schepen van onze tonnage
Na een week lang het weer bestudeerd te hebben zagen we een dusdanige verbetering in Biskaje dat we de oversteek konden maken, dus zo gezegd zo gedaan, op 14 november lichtten we het anker.
De eerste dag , tot we op de hoogte waren van Brest, verliep volgens verwachting, maar toen liet SPOS (ons weerprogramma) “ uit het niets” een depressie/frontpassage in Biskaje zien, die recht over ons heen zou gaan.
Om de meeste wind en de hoogste golven (verwachting 5 meter) te ontlopen zijn we toen direct west gaan sturen met het idee om op deze manier om de depressie heen te varen.
De barometer daalde in een halve dag van 1006 mb tot 988 mb, en de wind was navenant. In dezelfde tijd oplopend van Bf 3 naar Bf 8/9, met vlagen van 11. Met een schip van deze omvang is dan het enige wat je kunt doen , de golven “uitrijden” dwz, schuin op de boeg en met juist genoeg snelheid om stuwkracht op het roer te houden.
Ook nu weer deed BE3 dat voorbeeldig, en doordat we al redelijk ver opgeschoten waren naar het westen ging de depressie snel voor ons over en konden we na een “ bewogen” nacht de reis vervolgen in de richting van Las Palmas
De foto laat onze “slangenkoers” zien, eerst de west in, dan steken en bij daglicht voor wind en golven uit gaan lopen.
De rest van de reis naar Las Palmas werd steeds beter, minder wind, meer zon, minder deining onder begeleiding van dolfijnen en een Zeeuwse lekkernij waarvoor ik de ingrediënten in Scheveningen heb kunnen kopen. De Zeeuwse cultuur beetje helpen verspreiden....
In Las Palmas , aankomst de 23e november om 08:00, gebunkerd en proviand gestored, en even gelegenheid om de benen te strekken aan de wal. Jason heeft daar een gitaar gekocht en zal onder de bezielende leiding van 1e stuurman Robin iedere dag les krijgen tijdens de oversteek naar St Vincent.
Het idee was dat Jason bij aankomst een obade aan zijn vriendin zou brengen. Het enige nummer dat we gezamenlijk kenden was echter “No Woman No Cry” van Bob Marley, wellicht niet de beste keuze voor dit doel…….
24 November om 08:00 zijn we vertrokken voor het laatste stuk van deze delivery, naar Port Elizabeth op Bequia, één van de eilanden van St Vincent & the Grenadines. 2784 Mijl, een kleine 2 weken, met naar verwachting mooi weer.
En die verwachting werd bewaarheid. Prachtig weer, lage deining, wederom begeleiding van dolfijnen en deze keer de Nederlandse cultuur voor het voetlicht gebracht....
Wel nam de temperatuur iedere dag iets toe, zodanig, dat ik halverwege besloot mijn bed naar dek te verplaatsen. Voordat ik echter ook maar enigszins de gelegenheid had gehad aan de waarborgen voor veiligheid te voldoen, was dit initiatief al onderwerp van de Safety Committee meeting, als volgt in de notulen opgenomen :
Latest constructed bedroom facilities on the sundeck doesn’t meet the strict MLC requirements for crew living-standards. Sleeping on plywood has the risk of sliding off in bad weather causing an interrupted sleep period in such way, well deserved rest-periods can not be reached.Advice to temporary stabilize the sleeping person by means of lashing straps until a better solution is found at earlier occasion.
Voor wat betreft het onzalige idee om de slapende persoon te sjorren heb ik uiteraard mijn overriding authority gebruikt.
De reis werd voornamelijk gebruikt om de BE3 mooi te maken voor aankomst. Overal opruimen, poetsen (binnen en buiten) en last but not least pavoiseren zodat we haar trots, op haar best zouden kunnen presenteren aan de nieuwe eigenaar na aankomst op 6 december , na 6194 zeemijl vanaf Reykjavik
Tsja………en toen…..
”Al ziet men kerk en toren staan, dan nog is het met de reis niet gedaan” luidt een oude zeemans-tegel-wijsheid…..
Na het ronden van de laatste kaap en in aanloop van de ligplaats in Port Elizabeth, de laatste mijl van de 6194, hoorden we een luide knal, kwamen er dikke zwarte rookwolken uit de schoorsteen en ging de spoed van de schroef op vol achteruit en kon niet meer versteld worden.
Bequia Express 3 liep daardoor volle kracht achteruit op de rotsen af en snel handelen was geboden.
De motor gestopt en anker laten vallen, waardoor het schip afremde en net op tijd tot stilstand kwam, voordat we aan de grond liepen. Een onzalig moment. Het had veel erger af kunnen lopen, maar wat was de schade aan de motor, de verstelbare schroef, de koppeling ?
Gelukkig bleek dat mee te vallen. In de tandwielkast was een leiding van de verstelinrichting van de schroef losgeschoten. Na deze vastgezet te hebben bleek alles weer naar behoren te functioneren.
Een enorme opluchting , want zo wil je een schip niet overdragen natuurlijk!
8 December zijn we dan gerepatrieerd vanaf Bequia met een gecharterd vliegtuig naar Martinique en van daar naar Parijs en Amsterdam/Jakarta.
“Uitdaging en dynamiek, Per Aspera ad Astra” , het is allemaal bewaarheid, een prachtige reis en ervaring en een mooi voorbeeld waartoe Team Redwise in staat is.
Guillaume Sípson