Westkapelle zoals het was voor 3 oktober 1944

In een heel ver verleden was Westkapelle een rijke handelsstad. Al in  de vroege middeleeuwen, was de westkaap van Walcheren een centrum van economische en religieuze activiteiten. Meer over geschiedenis Westkapelle.
De duinen kalfden af en in de plaats van de handel en rijkdom kwam de dijk. Tussen het midden van de vijftiende eeuw en 1900 verwerd Westkapelle van een belangrijke stad tot een armoedig dijkwerkersdorp. Waar elders op Walcheren de landbouw het beeld bepaalde, had Westkapelle zijn dijk. Meer over de Westkappelse zeedijk. De dijk was een allesoverheersend en samenbindend fenomeen maar de middelen van bestaan die de dijk bood waren maar pover. De Westkappelaars compenseerden de armoede met wilskracht en trots en zij slaagden erin een harmonieuze samenleving op te bouwen. Binnen die samenleving ontstond mede door het deels zelfgekozen isolement, een unieke, met tradities omgeven cultuur, die tot op de dag van vandaag voortleeft. Westkapelle was “anders”. Een andere geschiedenis, anders in dialect, in klederdracht, met aparte bijnamen, tradities die nog steeds in ere worden gehouden, in kunstuitingen, een eigen volkslied zelfs, kortom anders in de totale way of life. Je was en bent “Wasschappelaer” en dat zegt genoeg, zowel voor henzelf als voor outsiders. Maar voor de andere bewoners van het eiland Walcheren had de naam Westkapelle een niet al te beste klank. Het dorp werd geassocieerd met grimmige dijkwerkers, gewapend met lange messen, die werden getrokken als men slechts naar het eerste beste Westkappelse meisje keek. Ruwe mensen met ruwe uitingen, die je beter zo veel mogelijk kon mijden. Maar de werkelijkheid was genuanceerd.


Westkappellaar zoals in 1938 verbeeld door de Vlaamse kunstschilder Reimond Kimpe

Mensen die zich in de jaren voor de 2e wereldoorlog voor hun werk in Westkapelle vestigden, waanden zich in een andere wereld. In een andere gemeenschap met andere mensen, andere huizen, andere normen. Een wereld waarover een waas van romantiek hing.

De stedenbouw en architectuur van het dorp werkte de romantiek in de hand. Lage dijkwerkershuisjes dicht tegen de dijk aan, smalle straatjes, deels nog onverhard en deels geplaveid met van de dijk overgebleven Vilvoordse keien, enkele statige, eeuwenoude gebouwen en dorpsboerderijen en de inwoners in de Walcherse klederdracht met Westkappelse accenten en allesoverheersend de vuurtoren, die zijn licht scheen over zee en het gehele eiland. Voor een groot deel was het een valse romantiek. In het algemeen was het een zwaar leven in Westkapelle: zwaar werk aan de dijk of op het land, armoede, strenge winters en veel ontberingen.


Impressie van het dorp vòòr 1944

Het leven in het Westkapelle omstreeks de eeuwwisseling is beeldend beschreven door  Hendrik Johannes Overduin, zoon van H.J. Overduin, burgemeester van 1893 tot 1913. Onder het pseudoniem An Drik schreef hij hier te downloaden verhaal "Het oude dorp en zijn burgemeester.

Aan deze romantische, in alle opzichten nog 19e-eeuwse, wereld werd abrupt een einde gemaakt door oorlogsgeweld.
Op 3, 17 en 29 oktober werden dijk en dorp zwaar getroffen door een geallieerde bombardementen. Op 1 november 1944 volgde de geallieerde landing en de bevrijding van Walcheren, waarmee de vaarweg naar Antwerpen vrij was.  Westkapelle en de Westkappelse samenleving werden totaal verwoest.

Gepl. 21-10-2014