Artikelindex

Mattheus Galenus

Mattheus Galenus, eigenlijk Mattheus van Galen (Westkapelle, 1528 - Douai, Frankrijk, 25 september 1573), filosoof en theoloog 

Toen Westkapelle nog een "aanzienlijk stad" in Zeeland was, werd daar in 1528 Mattheus van Galen geboren, later aangeduid met de verlatijnste naam Mattheus Galenus. Hoe zijn milieu en leven in het toenmalige Westkapelle was, is niet bekend.
Al op jonge leeftijd kreeg hij onderwijs in voorbereidende wetenschappen in Gent. Aan de Hogeschool te Leuven studeerde hij wijsbegeerte en godgeleerdheid en gaf er, tot baccalaureus bevorderd, onderwijs in de kanselwelsprekenheid. Op aanbeveling van Ruard Tapper werd hij beroepen tot hoogleraar in de godgeleerdheid aan de Academie te Dillingen. Van 1559 tot 1563 was hij als zodanig werkzaam en zijn ijver werd beloond door de benoeming tot hoogleraar in de godgeleerdheid aan de Hogeschool van Douai, toentertijd als Dowaai een der belangrijkste steden in de Nederlanden. Hij verkreeg in 1564 aan die Hogeschool de doctorale graad, werd tevens Proost van St. Peter, daarna van St. Amatus en ook Kanselier der Academie. In die betrekkingen bleef hij werkzaam, tot dat hij op 25 september 1573 overleed. Zijn ambtgenoot Thomas Stapleton wijdde aan Galenus een lijkrede en zijn leermeester Petrus Colpinius vereerde zijn gedachtenis met een Latijnsch dichtstuk. Galenus genoot om zijne grote geleerdheid de achting en vriendschap van de voornaamste geleerden van zijn tijd. Hij woonde ook de het Concilie van Trente bij. Van zijn beeltenis (zie boven) werd een prent uitgegeven. Van hem zagen de volgende geschriften het licht:

- Commentarius de Christiano et Catholico Sacerdotio, Diling. 1563. 4o.
- De Originibus monasticis, Diling. 1563. 4o.
- Oratio habita ad patres concilii provincialis Cameracensis anno 1565
- Oratio in vitam S. Georgii Martyris.
- Gebeden en Meditatien onder de Mis, in het Nederlands en het Frans , of der Leeeken Brevier, Douay 1567. 8o. mede in het Latijn verschenen.
- Vita S. Willebrordi, Frisior. Apost. Lib. III. [p. 23] 
- Homiliae Catecheticae. Sive opus Catechisticum e SS. Patribus elaboratum, Duaci. 1571.
- De SS. Missae Sacrificio commentarius. Antv. 1574. 8o.
- Catechesis Christiana Andreae Crocquetii etc. Duaci. 1574.
- De Saeculi nostri Choreis, Duaci.
- De Votis Monasticis.
- Orationes Funebres tres, in Barth. Kleindienst, Tob. Gastium et Ruard. Tapperum.
- Epistola D. Pauli ad Hebraeos é Syro sermone in Latinum conversa, cum ejus enarratione, Duaci. 1578, 8o. Lov. 1598. 8o.

Voorts zagen door zijn toedoen het licht de volgende werken:
- Alcuini Rhetorica ad Carolum Magnum, Duaci. 1563. 8o
- Hilduinus Abbas de Vita Dionisii Areopagitae, Col. 1563. 8o. Paris 1565; waarbij gevoegd zijn: Homiliae duae. I. de Periculis, in quibus versantur Clerus et Senatus. II. de Heresibus.

Op de bibliotheek der Leidsche Hoogeschool is van hem in handschrift eene Explicatio in Esaiam.

Zie Foppens, Bibl. Belg. p. 865-867 met Portr.; de la Rue, Gelett. Zeel., 2de druk, bl. 258-261; Muller, Cat. van Portrett. bl. 90; Glasius, Godgel. Nederl. D. I. bl. 485-487.

Gew. 21 juni 2015